Sông Đuống

Còn gọi là sông Thiên Đức hay Thiên Đức Giang

Là một con sông dài 68 km^[1], nối sông Hồng với sông Thái Bình. Điểm đầu từ ngã ba Dâu^[1](xã Xuân Canh, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nộitại địa giới giữa 2 đơn vị hành chính là huyện Đông Anh và quận Long Biên của thành phố Hà Nội). Điểm cuối là ngã ba Mỹ Lộc^[1] (xã Trung Kênh, huyệnLương Tài, tỉnh Bắc Ninh). Về tổng thể sông Đuống chảy theo hướng tây-đông. Nó là một phân lưu củasông Hồng, trước đây chỉ là một dòng sông nhỏ, do cửa nối với sông Hồng bị cát bồi cao nên chỉ khi sông Hồng có lũ lớn mới tràn qua được^[2]. Từ năm 1958, cửa sông được mở rộng để trở thành một phân lưu quan trọng giảm sức uy hiếp của lũ sông Hồng đối với Hà Nội^[2]. So với lượng lũ của sông Hồng tại Sơn Tây thì sông Đuống tiêu được 20-30 %^[2]. Theo Bách khoa toàn thư Việt Nam, tại Thượng Cát?, lưu lượng nước trung bình nhiều năm 880 m³/s^[2], còn theo website tỉnh Bắc Ninh thì lưu lượng trung bình đạt khoảng 1.000 m³/s^[3]. Lưu lượng đỉnh lũ lớn nhất 9.000 m³/s (ngày 22 tháng 8 năm 1971)^[2]. Đoạn chảy qua Bắc Ninh dài 42 km^[3]. Mực nước cao nhất tại bến Hồ vào tháng 8 năm 1945 là 9,64 m^[3], cao hơn so với mặt ruộng là 3-4 m. Sông Đuống có hàm lượng phù sa cao, vào mùa mưa trung bình cứ 1 m³ nước có 2,8 kg phù sa^[3].

Sông Đuống là đường giao thông thuỷ nối cảng Hải Phòng với Hà Nội và các tỉnh ở phía bắc Việt Nam^[2].

Các loại tàu thuyền, xà lan tải trọng từ 100 tấn đến 450 tấn có thể vận tải trên sông được cả trong 2 mùa.

Hiện trên sông Đuống có 3 cây cầu bắc qua:

• Cầu Đuống trên quốc lộ 1A cũ, nối thị trấn Đức Giang thuộc quận Long Biên với thị trấn Yên Viên thuộc huyện Gia Lâm.
• Cầu Phù Đổng trên quốc lộ 1A mới, nối hai xã Phù Đổng và Phúc Lợi của huyện Gia Lâm.
• Cầu Hồ trên quốc lộ 38; nối thị trấn Hồ, huyện Thuận Thành với xã Tân Chi, huyện Tiên Du; đều thuộc tỉnh Bắc Ninh.

Ngoài ra, sẽ có thêm 4 cầu đường bộ mới sẽ được xây dựng ngang qua sông Đuống, là: cầu Thạch Cầu, cầu Đông Trù, cầu Phù Đổng II, cầu trên vành đai giao thông đối ngoại (gần cầu Hồ hiện tại)